Βιταμίνη D & Σεξουαλική Υγεία
Βιταμίνη D και ανδρική στυτική λειτουργία:
μια ενημερωμένη ανασκόπηση
Η στύση του πέους είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο κατά το οποίο το πέος γίνεται σφριγηλό, διογκώνεται και διευρύνεται σαν απάντηση στη σεξουαλική διέγερση κατά τη σεξουαλική δραστηριότητα.
Η στύση είναι το αποτέλεσμα μιας πολύπλοκης αλληλεπίδρασης ψυχολογικών, νευρικών, αγγειακών και ενδοκρινικών παραγόντων παρουσία μιας φυσιολογικής ανατομίας, Η στύση ξεκινά από το οξείδιο του αζώτου, ένα ισχυρό αγγειοδιασταλτικό, που απελευθερώνεται από τις νευρικές απολήξεις και η περαιτέρω παραγωγή του εξαρτάται από την αυξημένη ροή του αίματος, η οποία είναι επίσης γνωστή σαν διατμητικό στρες. Στις περισσότερες αγγειακές δομές, το οξείδιο του αζώτου απελευθερώνεται από ένα ερέθισμα που αυξάνει τη διατμητική τάση πάνω από το ενδοθήλιο.
Η ενδοθηλιακή δυσλειτουργία είναι μια βασική μεταβλητή στην παθογένεση της αθηροσκλήρωσης
και των επιπλοκών της, συμπεριλαμβανομένης της στυτικής δυσλειτουργίας.
Η στυτική δυσλειτουργία ορίζεται σαν η αδυναμία επίτευξης ή διατήρησης επαρκής στύσης για ικανοποιητική σεξουαλική δραστηριότητα. Τα τελευταία 20 χρόνια, έχουν υπάρξει πολυάριθμες αναφορές για την επιδημιολογία της στυτικής δυσλειτουργίας σ’ όλο τον κόσμο.
Σ’ όλες τις μελέτες, καταδείχθηκε ότι ο επιπολασμός της αυξάνεται με την ηλικία. Με άλλα λόγια, η μεγαλύτερη ηλικία συνδέεται ισχυρά με υψηλότερη επίπτωση της στυτικής δυσλειτουργίας. Σε άνδρες ηλικίας κάτω των 40 και έως 49 ετών, ο επιπολασμός της ήταν σχετικά χαμηλός (~40%) και στους άνδρες ηλικίας 70 έως 79 ετών, ο επιπολασμός της ήταν σημαντικά υψηλότερος (~90%).
Η αιτιολογία της έχει μελετηθεί διεξοδικά και βρέθηκε ότι είναι πολυπαραγοντική. Η στυτική δυσλειτουργία εντοπίζεται συχνά σε αγγειακά σύνδρομα, όπως οι αθηροσκληρωτικές καρδιαγγειακές παθήσεις, η υπέρταση, η εγκεφαλοαγγειακή νόσος, η περιφερική αρτηριακή νόσος και ο σακχαρώδης διαβήτης.
Στην πραγματικότητα, το πέος είναι ένα όργανο με υψηλή αγγείωση και οι στύσεις είναι κυρίως αγγειακά συμβάντα. Τόσο η στυτική δυσλειτουργία όσο και η αθηροσκληρωτικής καρδιαγγειακή νόσος έχουν συχνά την ίδια λειτουργική και μορφολογική βάση.
H στυτική δυσλειτουργία ακόμη είναι αποδεκτή σαν δείκτης στεφανιαίας ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας και αθηροσκλήρωσης. Τις τελευταίες δεκαετίες, αρκετές μελέτες έχουν συσχετίσει παράγοντες κινδύνου για την στυτική δυσλειτουργία με την ανεπάρκεια της βιταμίνης D.
Οι μελέτες παρατήρησης και οι παρεμβατικές μελέτες που έχουν δημοσιευθεί στη βιβλιογραφία έχουν δημιουργήσει μια ισχυρή σχέση μεταξύ των επιπέδων της βιταμίνης D και της στυτικής δυσλειτουργίας. Αυτή η σημαντική γνώση ώθησε τους επιστήμονες να εξετάσουν την επίδραση της βιταμίνης D στη στυτική λειτουργία.
Μια μελέτη στο γενικό πληθυσμό έδειξε ότι η χαμηλή βιταμίνη D του ορού
συσχετίστηκε με υψηλότερο επιπολασμό της περιφερικής αρτηριακής νόσου.
Ομοίως, μια πολύ πρόσφατη συγχρονική ανάλυση (3.390 άνδρες ηλικίας >20 ετών, χωρίς αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσο) ανέφερε ότι η έλλειψη της βιταμίνης D συσχετίστηκε με αυξημένο επιπολασμό της στυτικής δυσλειτουργίας. Σαν υποστήριξη, τα ανεπαρκή επίπεδα της βιταμίνης D <20 ng/mL συσχετίστηκαν με αυξημένο κίνδυνο στυτικής δυσλειτουργίας, όπου ο μειωμένος επιπολασμός της συσχετίστηκε με επίπεδα της βιταμίνης D >35 ng/mL.Όταν οι ερευνητές περιόρισαν την ανάλυσή τους στους 562 άνδρες (μεταξύ των 3.390 ανδρών) που προσαρμόστηκαν για τα επίπεδα των ορμονών του φύλου, η συσχέτιση της βιταμίνης D με τη στυτική δυσλειτουργία έγινε ακόμη πιο ισχυρή.
Η παθοφυσιολογία της στυτικής δυσλειτουργίας είναι πολυπαραγοντική, αλλά κοινό σημείο είναι μια αγγειακή διαταραχή που σχετίζεται με τη μειωμένη ενδοθηλιακή λειτουργία. Πράγματι, ένας από τους πιο σημαντικούς μηχανισμούς της βιταμίνης D στη στυτική λειτουργία φαίνεται να λειτουργεί μέσω της ενδοθηλιακής ακεραιότητας.
Σε μοριακά επίπεδα, η βιταμίνη D σταθεροποιεί το ενδοθήλιο,
ρυθμίζει ορισμένα στάδια της ενεργοποίησης του ενδοθηλίου και
εμπλέκεται στην επιδιόρθωση του κατεστραμμένου ενδοθηλίου μοντέλων in vitro και in vivo.
Μια πρόσφατη από 12 συγχρονικές μελέτες, συμπεριλαμβανομένων 2.086 ατόμων διαφορετικών εθνοτικών ομάδων, έδειξε συσχέτιση μεταξύ της ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας και της έλλειψης της βιταμίνης D. Επίσης, η βιταμίνη D μπορεί να προστατεύει άμεσα τα ενδοθηλιακά κύτταρα από το οξειδωτικό στρες και ως εκ τούτου, η έλλειψη της μπορεί να συμβάλλει στην στυτική δυσλειτουργία μέσω της φλεγμονής.
Οι άνδρες με στυτική δυσλειτουργία έχουν αυξημένο επιπολασμό της ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας
και η βιταμίνη D μπορεί να βελτιώσει την ενδοθηλιακή λειτουργία.
Μια τυχαιοποιημένη δοκιμή ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο έδειξε ότι η βελτίωση της ενδοθηλιακής λειτουργίας είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της θεραπείας της στυτικής δυσλειτουργίας και η συμπλήρωση της βιταμίνης D μπορεί να είναι ευεργετική στη θεραπεία ασθενών με στυτική δυσλειτουργία.
Ένας άλλος σημαντικός μηχανισμός δράσης της βιταμίνης D φαίνεται να γίνεται μέσω αγγειοδιαστολής που προκαλείται από το οξείδιο του αζώτου. Οι συνθάσες του οξειδίου του αζώτου (NOS) είναι μια οικογένεια ενζύμων που καταλύουν την παραγωγή οξειδίου του αζώτου από την L-αργινίνη. Το μονοπάτι του οξειδίου του αζώτου είναι ένα ευρέως γνωστό φυσιολογικό σήμα απαραίτητο για τη στύση του πέους.
Η σεξουαλική διέγερση απελευθερώνει νευροδιαβιβαστές από το σηραγγώδες σώμα καθώς και οξείδιο του αζώτου από τα ενδοθηλιακά κύτταρα του πέους. Οποιοδήποτε είδος διαταραχών που μειώνουν τη σύνθεση ή την απελευθέρωση του οξειδίου του αζώτου στον στυτικό ιστό συνδέονται συνήθως με την στυτική δυσλειτουργία.
Η ενεργοποιημένη βιταμίνη D διεγείρει την παραγωγή οξειδίου του αζώτου στα ενδοθηλιακά κύτταρα και τις συνθάσες του και είναι ένα κλειδί για την αγγειοδιαστολή και επομένως είναι κρίσιμη για την πρόληψη της στυτικής δυσλειτουργίας.
Η προκαλούμενη από το οξείδιο του αζώτου διαστολή μειώνεται στο μισό στις αρτηρίες σύμφωνα με μελέτη σε μοντέλα με έλλειψη της βιταμίνης D. Υπό το φως των πρόσφατων επιστημονικών ερευνών, δεν αποτελεί έκπληξη ότι υπάρχει υψηλότερος επιπολασμός της στυτικής δυσλειτουργίας μεταξύ των ασθενών με ανεπάρκεια της βιταμίνης D σε σύγκριση μ ’αυτούς με βέλτιστα επίπεδα.
Η στύση του πέους εξαρτάται κατά κύριο λόγο από αγγειακά συμβάντα και σύμφωνα με αρκετές μελέτες υπάρχει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ στυτικής δυσλειτουργίας και αθηροσκληρωτικών καρδιαγγειακών παθήσεων.
Δυστυχώς, η έλλειψη βιταμίνης D σχετίζεται με αθηρογόνο δυσλιπιδαιμία, σακχαρώδη διαβήτη και μειωμένα επίπεδα τεστοστερόνης ορού, τα οποία όλα συνδέονται με την ενδοθηλιακή δυσλειτουργία και αποτελούν κλασικούς παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της στυτικής δυσλειτουργίας.
Η τεστοστερόνη ρυθμίζει σχεδόν κάθε συστατικό που εμπλέκεται στη στυτική λειτουργία
και η ανεπάρκειά της σχετίζεται με στυτική δυσλειτουργία.
Σ’ έναν γηρασμένο ανδρικό πληθυσμό, ο υπογοναδισμός είναι συχνός (30% επιπολασμός σε άνδρες >60 ετών) και σχετίζεται με κινδύνους αθηροσκληρωτικών καρδιαγγειακών παθήσεων (π.χ. αθηρογόνο λιπιδικό προφίλ, αντίσταση στην ινσουλίνη και παχυσαρκία).
Η μακροχρόνια μελέτη γήρανσης του Άμστερνταμ, έδειξε ότι η βιταμίνη D του ορού συσχετίστηκε θετικά με τα συνολικά και βιοδιαθέσιμα επίπεδα τεστοστερόνης.
Σε μια άλλη μελέτη, με μεγάλη πληθυσμιακή ομάδα (2.854 άνδρες), οι ερευνητές αποκάλυψαν ότι ένα χαμηλότερο επίπεδο βιταμίνης D σχετίζεται με υψηλότερο επιπολασμό του υπογοναδισμού. Το τελευταίο αποτέλεσμα υποστηρίχθηκε από μια άλλη μελέτη 652 ανδρών άνω των 40 ετών.
Η βιταμίνη D συνδέεται θετικά με την τεστοστερόνη, εμφανίζει μια αντίστοιχη εποχιακή μεταβλητότητα και αυξήθηκε όταν η τεστοστερόνη συμπληρώθηκε στον υπογοναδισμό. Παραδόξως, ισχύει και η αντίστροφη κατάσταση, υποδηλώνοντας ότι η συμπλήρωση της βιταμίνης D μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της τεστοστερόνης.
Σε μια κλινική τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή, η οποία είναι η πρώτη σε αυτό το θέμα στη βιβλιογραφία, οι Pilz et al. διερεύνησαν την επίδραση της συμπλήρωσης βιταμίνης D στα ανδρογόνα στους άνδρες.
Τα αποτελέσματα ήταν σημαντικά και οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι υπέρβαροι άνδρες με έλλειψη της βιταμίνης D είχαν κλινικά σημαντική αύξηση στα επίπεδα τεστοστερόνης του ορού μετά από συμπλήρωση της βιταμίνης D για 1 χρόνο.
Πρόσφατα, μελέτες έδειξαν επίσης ότι η συμπλήρωση της βιταμίνης D βελτιώνει τα επίπεδα τεστοστερόνης, το μεταβολικό σύνδρομο και τη στυτική λειτουργία σε μεσήλικες άνδρες με έλλειψη βιταμίνης D.
Οι Canguven et al υποστήριξαν παλαιότερες έρευνες όπου η ολική τεστοστερόνη του ορού αυξήθηκε αποτελεσματικά μετά τη θεραπεία με βιταμίνη D. Ομοίως, οι Wehr et al απέδειξαν ότι, τα επίπεδα ανδρογόνων συσχετίστηκαν με τα επίπεδα της βιταμίνης D σε 2.299 ηλικιωμένους άνδρες και επίσης μια συγχρονική ανάλυση των ανδρών σε μια εθνική έρευνα διαπίστωσε ότι η αύξηση της βιταμίνης D καταλήγει σε υψηλότερα επίπεδα ολικής τεστοστερόνης.
Ασφαλώς, έχει υποστηριχθεί ότι οι πιο συμφέρουσες συγκεντρώσεις βιταμίνης D στον ορό ξεκινούν από τα 30 ng/mL και οι καλύτερες είναι μεταξύ 36 και 40 ng/mL. Με βάση τα στοιχεία, αποδείχθηκε ότι η βιταμίνη D είναι σημαντική για τη στυτική λειτουργία.
Η μέτρηση της βιταμίνης D σε ασθενείς με στυτική δυσλειτουργία είναι πολύ σημαντική με τη λήψη συμπληρωμάτων όπου απαιτείται. Το συμπλήρωμα βιταμίνης D αντιπροσωπεύει δυνητικά μια χαμηλού κόστους, χαμηλού κινδύνου μέθοδο για τη θεραπεία και την πρόληψη της στυτικής δυσλειτουργίας.
Συνοψίζοντας, χρειαζόμαστε την βιταμίνη D ξεκινώντας από τις πρώτες εμβρυϊκές ημέρες έως το τέλος της ζωής μας για μια καλύτερη, υγιή και σεξουαλικά ενεργή ζωή.
Πηγή Άρθρου:
World J Mens Health. 2021 Jan;39(1):31-37. English. Vitamin D and Male Erectile Function: An Updated Review Published online Jan 16, 2020. https://doi.org/10.5534/wjmh.190151 Copyright © 2021 Korean Society for Sexual Medicine and Andrology