Στρες & Λειτουργία του Θυρεοειδούς Αδένα
Τι είναι ο Θυρεοειδής Αδένας;
Ο μεγαλύτερος ενδοκρινής αδένας του οργανισμού βρίσκεται στο λαιμό κάτω από το θυρεοειδή χόνδρο, ο οποίος σχηματίζει μια προεξοχή στον λάρυγγα γνωστή και ως «μήλο του Αδάμ».
Είναι ο σημαντικότερος αδένας του οργανισμού γιατί ελέγχει το πόσο αποτελεσματικά το ανθρώπινο σώμα παράγει και χρησιμοποιεί την ενέργεια, ενώ επηρεάζει σχεδόν κάθε ιστό και όργανο του σώματος.
Ο θυρεοειδής αδένας παράγει τις ορμόνες του θυρεοειδούς, κυριότερες από τις οποίες είναι τριιωδοθυρονίνη (T3) και θυροξίνη (Τ4), οι οποίες συντίθενται από το ιώδιο και την τυροσίνη. Παράγει επίσης την καλσιτονίνη, η οποία παράγεται από τα παραθυλακιώδη κύτταρα γνωστά και ως C-κύτταρα και παίζει σημαντικό ρόλο στην ομοιόσταση του ασβεστίου.
Τι είναι ο Υποθυρεοειδισμός και τι τον προκαλεί;
O Υποθυρεοειδισμός είναι μια κατάσταση κατά την οποία ο θυρεοειδής αδένας δεν παράγει επαρκή ποσότητα από τις προαναφερθείσες θυρεοειδικές ορμόνες θυροξίνη (Τ4) και τριιωδοθυρονίνη (Τ3).
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η πιο συχνή αιτία του υποθυρεοειδισμού είναι η ανεπάρκεια ιωδίου. Ωστόσο, συμπτώματα υποθυρεοειδισμού μπορεί να εκδηλωθούν από ορισμένες φαρμακευτικές αγωγές, μετα από μια φλεγμονή ή ακόμη και μετά από ένα τοκετό.
Τέλος, οι συγγενείς ανωμαλίες αλλά και το στρες συμπεριλαμβάνονται στους παράγοντες που ενισχύουν την εκδήλωση της νόσου.
Στρες και Υποθυρεοειδισμός
Στην πραγματικότητα, το άγχος επηρεάζει σημαντικά την λειτουργία του θυρεοειδούς. Κάθε φορά που το στρες αυξάνεται, τα επινεφρίδια παράγουν κορτιζόλη. Αυτός είναι ένας προστατευτικός μηχανισμός, που αρχικά αναπτύχθηκε ως απάντηση σε διάφορες φυσικές απειλές.
Πρόκειται για την απάντηση του οργανισμού, γνωστή ως «πάλη ή πτήση» (fight or flight). Μάλιστα, μόνο αφού η φυσική απειλή λήξει, τα επίπεδα της κορτιζόλης πέφτουν στα φυσιολογικά επίπεδα τους.
Η αύξηση των επίπεδων της κορτιζόλης στην ουσία προορίζεται μόνο για βραχυπρόθεσμα στρεσογόνα γεγονότα.
Είναι η διάρκεια και η συσσώρευση του στρες και όχι το είδος του στρες που προκαλεί τα υψηλά επίπεδα της κορτιζόλης.
Κάθε κύτταρο στο σώμα έχει υποδοχείς για τις ορμόνες του θυρεοειδούς, αλλά και για την κορτιζόλη, η οποία δρα συνεργιστικά με τις θυρεοειδικές ορμόνες σε επιγενετικό επίπεδο.
Είναι απαραίτητο η κορτιζόλη να κυμαίνεται σε φυσιολογικά επίπεδα, (δηλαδή ούτε πάρα πολύ, αλλά ούτε πολύ λίγο) για να μπορεί δεσμεύετει στους υποδοχείς με σκοπό τη βέλτιστη λειτουργία, όχι μόνο του θυρεοειδή αδένα αλλά και κάθε ιστού του σώματος.
Υπερβολικά επίπεδα κορτιζόλης διεγείρουν τους ιστούς να ανταποκριθούν επιπλέον στο σήμα των θυρεοειδικών ορμονών. Επιπρόσθετα, μια διαρκή άνοδο κορτιζόλης είναι ικανή να αυξήσει τα επίπεδα της TSH, ενώ η Τ4 και η Τ3 μπορούν να κυμαίνονται εντός του φυσιολογικού εύρους!
Η περίσσεια κορτιζόλης έχει άμεση αρνητική επίδραση στη λειτουργία του θυρεοειδούς και στη μετατροπή της Τ4 σε Τ3 στους ιστούς του σώματος, ενώ οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο για θυρεοειδίτιδα Hashimoto (αυτοάνοση ασθένεια του θυρεοειδούς).
Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι το αποτέλεσμα των αυξημένων επιπέδων κορτιζόλης που προκαλούν μια ανώμαλη αναλογία των Τ1 και Τ2 λεμφοκυττάρων.
Συμπτώματα Υποθυρεοειδισμού
Τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού ποικίλλουν, ανάλογα με τη σοβαρότητα της ανεπάρκειας των ορμονών. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα συμπτώματα τείνουν να εξελίσσονται αργά, και συχνά επί σειρά ετών.
Συνήθως περιλαμβάνουν κάποια ή όλα από τα ακόλουθα:
⇝ οίδημα του προσώπου
⇝ ευαισθησία στη θερμοκρασία (κρύο ή ζέστη)
⇝ βραχνάδα
⇝ δυσκοιλιότητα
⇝ χρόνια κόπωση
⇝ αύξηση βάρους
⇝ βραδυκαρδία
⇝ κράμπες
⇝ χαμηλή πίεση του αίματος
⇝ τριχόπτωση και απώλεια μαλλιών
⇝ αυξημένη χοληστερόλη LDL
⇝ αντιδραστική υπογλυκαιμία
⇝ μυϊκή αδυναμία
⇝ ακαμψία των αρθρώσεων
⇝ μηνορραγία (βαριά και παρατεταμένη έμμηνο ρύση)
⇝ απώλεια μνήμης
⇝ κατάθλιψη
⇝ στειρότητα
Το σελήνιο (Se) είναι ένα βασικό μικροθρεπτικό στοιχείο με πολύ μεγάλη μεταβολική σημασία.
Είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που συμβάλλει στην καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού και του θυρεοειδούς αδένα.