Το κάπνισμα συμβάλλει στην ανάπτυξη πολυάριθμων χρονίων παθήσεων

  

Μία σημαντική βλαπτική επίδραση του καπνίσματος μπορεί να είναι η αύξηση του οξειδωτικού στρές στους ιστούς.

Το αυξημένο οξειδωτικό στρές που οφείλεται στο κάπνισμα έχει ήδη εμπλακεί ως αιτιώδης παράγοντας στην παθογένεση ορισμένων ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα, όπως η αθηροσκλήρωση (Mezzetti et.al), ο οξειδωτικός καταρράκτης που ταλαιπωρεί τον πυρήνα (West et al., Hankinson et αl.) και η πολλαπλασιαστική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια (Paetkau et αl., Armstrong et αl., ). Η ανησυχία προκύπτει με την ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (AMD), μια χρόνια ασθένεια του αμφιβληστροειδούς που μπορεί να αντανακλά τη συσσωρευμένη οξειδωτική βλάβη.

Το κάπνισμα των τσιγάρων αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο νεοαγγειακής ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας (Snodderly, Hyman et αl., Paetkau et αl., Klein et αl., Vingerling et αl.).

Ο αυξημένος κίνδυνος μπορεί να οφείλεται σε πολυάριθμα προ-οξειδωτικά που εμφανίζονται να υπάρχουν στον καπνό τσιγάρων (Pryor and Stone, Church and Pryor). Αυτά τα προ-οξειδωτικά είναι τοξικά για πολλά κυτταρικά συστατικά, ιδιαίτερα για τις λιπιδικές μεμβράνες (Niki et αl.) και έχουν αποδειχθεί ότι αυξάνουν την οξείδωση των λιπιδίων ίη νίνο (Allard et,al, Duthie et αl,) (Niki et αl.).

Αυτές οι επιδράσεις μπορούν να παραχθούν είτε άμεσα με υλικά απο τον καπνό των τσιγάρων είτε έμμεσα με τη μείωση των αντιοξειδωτικών αμυντικών μηχανισμών και την αύξηση της ευπάθειας των καπνιστών στις οξειδωτικές βλάβες από άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες (π.χ., έκθεση στο φως, Snodderly et.al,).

Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα καροτένια (χρωστικές που απαντώνται σε πολλά φρούτα και λαχανικά) στο αίμα [(Eye Disease Case-Control Study Group (1992,1993)] και η ζεαξανθίνη και η λουτεινη (Seddon et al., 1994) προστατεύουν από τη νεοαγγειακή μορφή της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας.  

Η λουτείνη και η ζεαξανθίνη αυτά τα δύο καροτενοειδή συσσωρεύονται στον αμφιβληστροειδή στην περιοχή της ωχράς κηλίδας(Bone et al.,  ) και σχηματίζουν την κίτρινη χρωστική της ωχράς κηλίδας που δίνει στην περιοχή το όνομά της, την ωχρά κηλίδα.

Πολλές από τις ενδείξεις δείχνουν ότι η χρωστική της ωχράς κηλίδας μπορεί να προστατεύσει τον αμφιβληστροειδή (Haegerstrom-Portnoy,  , Weiter et al.,) και το επιθήλιο της χρωστικής του αμφιβληστροειδούς (Lawwill et al.,).

Κατά συνέπεια, τα χαμηλά επίπεδα της χρωστικής της ωχράς κηλίδας μπορεί να συμβάλλουν σε αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας στους καπνιστές.  Χαμηλότερα επίπεδα καροτενοειδών στον αμφιβληστροειδη βρέθηκαν στο αίμα καπνιστων (Stryker et αl., Ito et αl., ).

Είναι γνωστό ότι, οι καπνιστές έχουν χαμηλότερες συγκεντρώσεις καροτενοειδών στο αίμα τους ακόμη και μετά από την προσαρμογή για διαφορές αναφορικά με την λήψη απο την τροφή  (Rimm and Colditz,). Τα δεδομένα από μελέτες που έχουν χρησιμοποιηθεί in vivo (Werner et.al., Pease et al., ·Hammond και Fuld) και in vitro (Bone et.al.,) έχουν δείξει ότι μεταξύ των μεμονωμένων παραλλαγών σ’ αυτόν τον μεγάλο βαθμό μεταβλητότητας εξαρτώνται κατά πολύ από το κάπνισμα.

Αυτή είναι η πρώτη αναφορά που γνωρίζουμε ότι δείχνει μια σχέση μεταξύ του καπνίσματος και των συγκεντρώσεων των καροτενοειδών (όπως διακρίνεται από το αίμα).

Επιλέχτηκαν καπνιστές και μη καπνιστές, μετρήθηκε η οπτική πυκνότητα της χρωστικής του αμφιβληστροειδή, ελέγχθηκαν προσωπικά χαρακτηριστικά και διατροφικές μεταβλητές. Η επιλογή αυτών των μεταβλητών βασίστηκε σε πρόσφατες μελέτες που προσδιορίζουν παράγοντες που σχετίζονται με μεμονωμένες διαφορές στην πυκνότητα της χρωστικής του αμφιβληστροειδή (Hammond et al.) και τον κίνδυνο της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας (Snodderly et.al  ).

Οι έλεγχοι συνδυάστηκαν επίσης με διατροφικές μεταβλητές συμπεριλαμβανομένης της πρόσληψης καροτενοειδών και διατροφικού λίπους.

Οι διατροφικές μεταβλητές επιλέχθηκαν με βάση προηγούμενες μελέτες για παράγοντες που επηρεάζουν τον μεταβολισμό των καροτενιων και την πυκνότητα της χρωστικης του αμφιβληστροειδη.Οι Malinow et αl. έδειξαν ότι, οι πίθηκοι που διατηρήθηκαν σε διατροφή χωρίς καροτένια δεν είχαν χρωστικη στον αμφιβληστροειδή, δείχνοντας ότι η  χρωστική του αμφιβληστροειδή προέρχεται από τη διατροφή αντί να συντίθεται de novo.

Το διατροφικό λίπος αναλύθηκε επειδή οι Dimitrov et αl.  και Prince and Frisoli έδειξαν ότι, κάποιο διατροφικό λίπος είναι απαραίτητο για την απορρόφηση των καροτενίων στο αίμα.

Η λουτείνη και η ζεαξανθίνη είναι λιποδιαλυτά και το διατροφικό λίπος μπορεί να διευκολύνει την σωστή απορρόφηση μέσω του εντέρου.

Το κύριο εύρημα στην παρούσα μελέτη είναι μια σημαντικά χαμηλότερη πυκνότητα της χρωστικής του αμφιβληστροειδή στους καπνιστές σε σύγκριση με τους μη καπνιστές στους συνδυασμούς ελέγχου. Το 63% των καπνιστών δεν είχε ουσιαστικά καμία χρωστική στον αμφιβληστροειδή σε σύγκριση με το 21% των αντίστοιχων μαρτύρων.  Αυτά τα δεδομένα δείχνουν ότι οι καπνιστές έχουν μειωμένη σημαντικά την πυκνότητα της χρωστικής του αμφιβληστροειδη και η διαφορά αυτή δεν οφείλεται σε διαφορές στην πρόσληψη των καροτενοειδών της διατροφής.   

Η συχνότητα καπνίσματος (τσιγάρα ανά ημέρα) συσχετίστηκε αντιστρόφως με την πυκνότητα της χρωστικής του αμφιβληστροειδή.Αυτή η μείωση μπορεί να είναι ένα έμμεσο αποτέλεσμα χαμηλότερων συγκεντρώσεων καροτενοειδών στο αίμα (Stryker et αl., , Ito et αl.,  ) και / ή άμεση επίδραση επί του αμφιβληστροειδούς. 

Τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι το κάπνισμα μειώνει την αντιοξειδωτική προστασία των ιστών σε όλο το σώμα. Για παράδειγμα, έχουν αναφερθεί μειωμένες συγκεντρώσεις αντιοξειδωτικών ενζύμων στα κυψελιδικά μακροφάγα (Kondo et.al,) και τα ερυθροκύτταρα (Duthie et al.) των καπνιστών.

Οι ανδρες καπνιστές έχουν επίσης μειωμένες συγκεντρώσεις βιταμινών Ε και C στον αρτηριακό ιστό της εσωτερικής τους μαστικής αρτηρίας (Mezzetti et al.).

Οι επιπτώσεις του καπνίσματος στις συγκεντρώσεις αντιοξειδωτικών των ιστών μπορεί να είναι ένας από τους μηχανισμούς μέσω των οποίων το κάπνισμα προδιαθέτει τους καπνιστές στις ασθένειες που σχετίζονται με τον καπνό.  

Η επίδραση του καπνίσματος στον αμφιβληστροειδή είναι ιδιαίτερα καταστροφική, καθώς αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο τυφλότητας λόγω της νεοαγγειακής μορφής της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας (Snodderly et.al, Hyman et al., Paetkau et αl., Klein et αl. Vingerling et αl.). Ευτυχώς, τα καροτενοειδή στο αίμα (Eye Disease case-Control Study Group 1992, 1993) και η διατροφή (Seddon et al.) έχουν συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο νεοαγγειακής ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας.  Τα διαθέσιμα στοιχεία υποδεικνύουν ότι τα καροτενοειδή της χρωστικής στον αμφιβληστροειδή έχουν συγκεκριμένα προστατευτικά αποτελέσματα (Snodderly, Haegerstrom-Portnoy, Weiter et αl., Lawwill et αl.).

Η έκθεση στο φως και η υψηλή περιεκτικότητα σε λιπίδια μπορεί να καθιστούν τα κύτταρα του αμφιβληστροειδούς ιδιαίτερα επιρρεπή σε οξειδωτικές βλάβες (Snodderly).

Η οξειδωτική βλάβη έχει εμπλακεί ως αιτιώδης παράγοντας στην αγγειογένεση της νεοαγγείωσης κάτω από τον αμφιβληστροειδή (Armstrong et.al.,  , Armstrong and Hiramitsu). Έτσι, ένας μηχανισμός μέσω του οποίου το κάπνισμα μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα εμφάνισης νεοαγγειακής ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας είναι το οξειδωτικό στρες στον αμφιβληστροειδή που υπερβαίνει την προστασία της χρωστικής του αμφιβληστροειδή και τους άλλους προστατευτικούς παράγοντες.

Παρόλο που οι επιπτώσεις του καπνίσματος ειναι ξεκάθαρες, η διακοπή του καπνίσματος είναι δύσκολη.

Αυτό εγείρει την ερώτηση, του τι διατροφικές στρατηγικές μπορεί ν ακολουθήσει κάποιος για να περιορίσει τις καταστροφικές επιπτώσεις αυτής της συνήθειας. Μία τροποποιητική επίδραση της υψηλής πρόσληψης καροτενοειδών αναφέρθηκε επίσης από τους Seddon et αl.

Στη μελέτη τους, οι καπνιστές με πολύ υψηλή πρόσληψη λουτεΐνης και ζεαξανθίνης δεν είχαν αυξημένο κίνδυνο για ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, όπως και οι καπνιστές με μέτρια ή χαμηλή πρόσληψη λουτεΐνης και ζεαξανθίνης.

Ο συνδυασμός των στοιχείων δείχνει ότι η επαγόμενη από το κάπνισμα μείωση των καροτενοειδών του αμφιβληστροειδούς μπορεί να αντισταθμιστεί τουλάχιστον μερικώς από αντισταθμιστικές στρατηγικές διατροφής.

Η υψηλή πρόσληψη τροφών πλούσιων σε καροτενοειδή και αντιοξειδωτικές βιταμίνες μπορεί να βοηθήσει ορισμένους εξαρτημένους καπνιστές να είναι λιγότερο ευάλωτοι στις ασθένειες που σχετίζονται με τον καπνό.